Deelnemersdag interventie studie, LUMC.

De Leiden Lang Leven Studie, onderzoek naar het geheim van lang leven, wijst uit: sterke genen vergroten de kans om negentig te worden, maar minder eten en meer bewegen ook.

Jan Maijers (74) is ronduit jaloers op de sterke genen van zijn vrouw Jannie Groenigen (76). “Zij heeft zoveel meer energie dan ik. Zij is veel levenslustiger. Hoewel ik toch ook behoorlijk actief ben, heb ik meer behoefte aan rust.”

Jannie: “Jij valt overdag makkelijker in slaap op de bank en hebt ook meer moeite met ouder worden.”

Jan: “Het gaat allemaal langzamer dan een paar jaar geleden. Ik loop tegen mijn grenzen aan. Maar dat vind ik niet eens het ergste. Ik maak me zorgen of het allemaal wel af komt; de administratie, de klusjes en het digitaliseren van foto’s en filmpjes. Dat is een beetje belastend; soms begin ik daar last van te krijgen.”

Het echtpaar Maijers-Groenigen uit Dalfsen is een van de deelnemers aan de ‘Leiden Lang Leven Studie’ naar de bijzondere kenmerken van families met langlevenden. Het is duidelijk dat Jannie degene is uit een sterk geslacht. Haar moeder stierf toen ze in de negentig was, en ook haar broer Tinus en zus Corry hebben eenzelfde hoge leeftijd bereikt. Bij Jan in de familie zijn onder anderen zijn vader en opa vroeg overleden. Hij ervaart deelname aan het jongste onderzoek, waarvoor hij minder at en meer bewoog, als zeer positief. “Ik voel me vitaler en beweeg me veel makkelijker.”

Na jaren van onderzoek naar de geheimen van een lang leven had onderzoeksleidster Eline Slagboom eindelijk ook een positieve boodschap voor de partners van kinderen van langlevende (voor)ouders. Afgelopen zaterdag vertelde de hoogleraar moleculaire epidemiologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum tijdens een deelnemersdag dat de echtgenoten ondanks hun zwakkere genen, hun kansen kunnen vergroten. Door wat minder te eten en meer bewegen creëer je alsnog de gunstige voorwaarden voor een lang(er) leven. Slagboom: “Je kunt je voorstellen dat die echtgenoten zo langzamerhand gefrustreerd raakten. Zij vroegen zich af ‘voor wie is dit onderzoek nou bedoeld? Om mijn langlevende partner nog langer te laten leven, of hebben wij er op een gegeven moment ook iets aan?'”

Of Maijer gefrustreerd is door de energie van zijn vrouw? “Nee hoor, dat is gewoon een gegeven waar ik al vijftig jaar mee leef. Dat gaat nu wel duidelijker worden, ja. Soms wou ik dat ik het ook zo had.” Op dit moment heeft hij last van zijn hand. “Vermoedelijk is het een zenuwknoop-ontsteking, die vanzelf over moet gaan.” Jannie: “Jij raakt daar echt door van streek.” Jan: “Als onderzoek zou uitwijzen dat ik er heel erg oud mee word, vind ik het niet erg.”

Zijn vrouw rookt niet, drinkt niet en is altijd met gezonde voeding bezig geweest. “Jannie komt oorspronkelijk van Texel. Dat Waddeneiland heeft veel weg van het Japanse eiland Okinawa waarvan bekend is dat er de meeste honderdjarigen wonen. Oosterend, waar zij vandaan komt, is een oud vissersdorp, destijds een gesloten gemeenschap.” Jannie: “Ik werd op zaterdag als oudste van zeven naar de haven gestuurd om een maaltje vis voor het gezin te kopen. Mijn vader werkte in de landbouw, die nam gezonde groenten mee naar huis.”

Slagboom had nog meer goed nieuws. “We komen elk jaar dichter bij het geheim dat verborgen ligt in de genen van mensen die ouder worden dan negentig jaar. We weten inmiddels dat de sleutel ligt bij chromosoom vijf. Er is daar iets waardoor je een lagere bloeddruk krijgt, dat geeft je 10 procent meer kans om ouder dan negentig te worden.” Ze vergelijkt het met de speurtocht naar een misdadiger. “In plaats van die over de hele wereld te zoeken, weten we nu dat we in Utrecht moeten zijn.”