Onze levensverwachting stijgt wereldwijd, maar de jaren die we in goede gezondheid doorbrengen blijven achter. Mensen uit langlevende families bereiken vaak uitzonderlijk hoge leeftijden zonder dat ziektes optreden. Hoe is dat mogelijk? Een multidisciplinair onderzoeksteam uit het LUMC, de VU en het RIVM heeft financiering van ZonMw gekregen om deze vraag te beantwoorden. In een 5 jaar durend project zal het team onderzoek doen naar de sociale, gedrags en genetische mechanismes die bescherming bieden tegen leeftijd-gerelateerde ziektes en van belang zijn bij gezonde veroudering. Het project begint rond september 2021.

Lang leven in de familie

Uitzonderlijke families waarin de meeste mensen overleven tot op hoge leeftijden in goede fysieke en mentale gezondheid laten zien dat het fysiologisch mogelijk is om gezond erg oud te worden. In tegenstelling tot anderen onderzoeken wij genen, sociale en gedragsfactoren samen voor hun effect op gezonde veroudering. Ons multidisciplinaire team past daarom twee benaderingen toe. In de eerste aanpak passen wij de nieuwste genetische en sociale onderzoekstechnieken toe om de invloed van genetische en niet-genetische factoren op familiaire langlevendheid ontrafelen. Vervolgens bestuderen we de sociale en gedragsmechanismes die ten grondslag liggen aan gezonde veroudering. In de tweede aanpak identificeren wij nieuwe genetische varianten in de DNA sequenties van langlevende families en bestuderen wij  hun interacties met sociale/gedragsfactoren. De mechanismen van deze genetische varianten behelzen effecten op sterfte, (multi)morbiditeit, metabole gezondheid en infectieziektes. Voor ons onderzoek rekruteren wij families waarvan leden uitzonderlijk oud zijn geworden in meerdere generaties.

Impact: gezonde veroudering in de algemene bevolking

Personen uit langlevende families ontsnappen aan of vertragen het verkrijgen van leeftijd-gerelateerde ziektes en (multi)morbiditeit) tot op extreem hoge leeftijden. Door het bestuderen van deze mensen leren we hoe de onderliggende sociaal-biologische en genetische mechanismes werken en hoe deze elkaar beïnvloeden. Met deze kennis kunnen we uiteindelijk aangrijpingspunten identificeren die veel voorkomende chronische leeftijd-gerelateerde ziektes in de algemene bevolking kunnen voorkomen.